dodano: 2023-12-16 14:29
autor: Janusz Sulisz | źródło: SAT Kurier 8-10/2023
Wyspa Zakynthos, w skrócie „Zante”, albo inaczej Kwiat Lewantu lub Kwiat Wschodu, jest jedną z wysp wchodzących w skład Wysp Jońskich. Jest jedenastą co do wielkości wyspą w Grecji, a także trzecią co do wielkości Wyspą Jońską (po Kefalonii i Korfu). Zakynthos jest też drugą pod względem zaludnienia wyspą na Wyspach Jońskich. Jego powierzchnia wynosi 406 km2, a liczba ludności 41 180 mieszkańców (według spisu z 2021 r.).
Zatoka Wraku, fot. Janusz Sulisz
Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.
Wino, piwo i miód z Zakynthos
Grecja i Zakynthos zawsze będzie mi się kojarzyć z winem. Na Zakynthos wyróżnia się wino Verdea produkowane z niedojrzałych winogron, co daje niezwykły, kwaskowy smak białemu winu. Wina czerwone Zakynthos cenione są szczególnie te ze szczepu Avgoustiatis. Udało się trafić do dwóch winnic na wyspie.
Zakintyjskich win chcieliśmy spróbować w dwóch winnicach:Grampsas i Callinico – doznaliśmy zupełnie różnego podejścia. Ku zaskoczeniu w Grampsas Winery nawet nie dano spróbować żadnego wina za zapłatą, o ile wcześniej nie zamówiono stolika za ciężkie pieniądze – ewidentnie ustawieni na bogatszych klientów z Anglii zamawiających drogie wina powyżej 50 euro – nie polecam, chyba że wyjątkowym snobom. Za to w winiarni Callinico na początek spotkaliśmy autobus polskich degustatorów z polską przewodniczką, znającą się na winie i było bardzo sympatycznie – lubią i cenią tam Polaków, a wina wyborne i warto kupić, bo ceny przyzwoite (callinicowinery.gr). Poza tym są też znane lokalne winnice: Solomos i Art & Wine.
Od kilku lat na Zakynthos działa miejscowy także mały browar Levante. Piwa Levante Zakynthos to idealny wybór na relaks i orzeźwienie w upalny letni dzień. Można polecić piwo Zakynthos Craft Beer oraz piwa Levante Zante Lager i Caretta IPA.
Zakynthos słynie też z gajów cytrusowych, a więc też z miodu pomarańczowego, który działa relaksująco i łagodzi bóle migrenowe. Warto go kupić na Zakynthos.
Produkcja oliwy i gaje oliwne
Liczba gajów oliwnych oraz stoisk/sklepów z lokalną oliwą robi wrażenie na tej wyspie. Ponoć Zakintyjczycy to czołówka jeśli chodzi o spożycie oliwy na głowę w całej Grecji. Podobno to na Zakynthos produkuje się najlepszej jakości oliwę z pierwszego tłoczenia.
Byliśmy w jednej, bardzo znanej wytwórni oliwy Zante marki Aristeon(aristeon.gr) w miejscowości Lithakia koło Laganas, która zresztą ma polskiego dystrybutora. Jest tam muzeum maszyn do produkcji oliwy od XVII w. drewnianej prasy do oliwek po współczesną, dwufazową wirówkę.
Na miejscu można spróbować oliwy z domowym pieczywem i lokalnymi oliwkami. Poza tym rozmawialiśmy o zbiorach oliwek i produkcji oliwy na stoisku farmy Lekkas w Exo Chora. Albo jest mała spółdzielnia, która kupuje maszyny do tłoczenia i zbiorniki dla każdej farmy, albo lokalne tłocznie skupują oliwki od miejscowych rolników. Tłoczenie odbywa się ekologicznymi metodami. Na Zakynthos produkuje się między innymi ciekawe oliwy o różnych smakach, m.in. pomarańczowym, czosnkowym, cytrynowym czy chili, które są tłoczone mechanicznie bez jakichkolwiek sztucznych dodatków. Tamtejsza oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia na zimno otrzymywana jest bezpośrednio z lokalnych oliwek zwykle zbieranych ręcznie i wytłaczana wyłącznie metodami mechanicznymi, posiadająca certyfikaty TÜV Hellas i PGI (Chronione Oznaczenie Geograficzne).
Kuchnia „zakręcona”
Kuchnia Zakynthos to typowa grecka kuchnia, ale bywają typowo zakręcone smakołyki, m.in. Zakintyjczycy stosują namiętnie czosnek i oregano, i to do wszystkiego. Ulubione danie na Zakynthos to bakłażany duszone w czosnku – skordostubi. Podstawowy składnik skordostubi to dużo czosnku z octem. Ciekawy jest sos czosnkowo-cytrynowy, czyli mieszanka oliwy z Zakynthos, cytryny (tej miejscowej zebranej z drzew), oregano i czosnku. Ta mieszanka tego sosu to 1 dawka octu winnego, 3 dawki oliwy, oregano i czosnek tłuczony.
Ciekawe są banalne z pozoru smażone ziemniaki tzw. Belousiotikas, jasne po usmażeniu, towarzyszą im oregano i tzw. afrala, czyli tutejsza surowa, czysta sól morska, którą zbiera się w nadmorskich zagłębieniach skalnych i nie podlega żadnemu procesowi chemicznemu, dzięki czemu daje cudownym smak przy jedzeniu.
Warto się wybrać na tzw. Targ Ludowy w Zakynthos, bo tam dają do spróbowania za darmo różne przekąski. Można też kupić m.in. afralę, ale także tamtejsze kapary i marynaty kritamo, lokalną pastę pomidorową i suszone pomidory czy herbatę górską.
Ciekawa jest cebula dymka z Zakynthos – duża cebula o białej barwie o średnicy nieraz ponad 20 cm, o słodkim smaku i chrupiącej konsystencji, która nie pali się w przeciwieństwie do innych cebul. Ich uprawę rozpoczyna się w styczniu, a gotowe do zbioru są w połowie czerwca. Uprawiane są we wsi Belousi, ze względu na obfitość wody i specyficzną glebę.
Miniaturowa truskawka z Zakynthos występie tylko w miejscowości Argassi, ponieważ jest dzika, a wielkością przypomina jagody. Jest tam żółta fasolka szparagowa, która nazywana jest kanarkową, ze względu na kolor. Brokuły na Zakynthos różnią się od tych znanych przez Polaków, po polaniu cytryną zmieniają kolor na... czerwony.
Tradycją na wyspie jest podanie tych czerwonych brokułów podczas tamtejszej Wigilii. Z takich smaczków na tamtejszym rynku można zaliczyć też czarnego karczocha, który pojawia się w maju, fasolę winogronową, czarny groszek, grzyba skalnego i okrę z Zakynthos. Dużo o tym można by pisać, ale nie czas i miejsce. Najlepiej polecieć i samemu posmakować, przy czym nie piszę tu o klasycznych greckich potrawach – musace czy tzatzikach, ale i to ma tam specyficzny smak.
Anteny i telewizja
Anten satelitarnych i to całkiem dużych, parabolicznych nie brakuje na tej wyspie. Szczególnie widuje się je na barach i restauracjach obsługujących turystów z Wielkiej Brytanii, bo ci głównie siedzą przy piwie i oglądają Premier League i rugby. Takich barów jest mnóstwo szczególnie w Tsilivi, Laganas i Zakynthos.
Co ciekawe, oglądają bez żadnych obaw takie kanały, jak angielskojęzyczny beIN Sports czy brytyjski Sky Sports – na jakiej zasadzie, to trudno dociekać, bo raz, że kodowane, a dwa to sygnał Sky Sports z satelity Astra 2 w tej części Grecji nie jest osiągalny – prawdopodobnie po sieci i chyba nie do końca legalnie. Poza tym to na budynkach często spotyka się mniejsze anteny platform greckich: Cosmote, Nova i OTE. Rzadziej widać anteny operatorów platform z innych krajów. Anteny naziemne zwykle są dość sporych rozmiarów, więc wydaje się, że odbiór musi być spoza nadajnika na Zakynthos. Spotyka się anteny naziemne firmy Televes i satelitarne Engel lub Triax, a nawet włoskie Penta.
Na zakończenie
Zakynthos może zachwycić i to bardziej niż inne greckie wyspy, np. Kos czy Korfu, ale to kwestia gustu – kto nie był, to zdecydowanie polecam. Można się poczuć troszkę jak w Europie, ale z greckim klimatem. Warto dodać, że jedną z najlepszych stron internetowych po polsku o Zakynthos jest projectholidays.pl.