reklama
reklama

Zielony Staw Kieżmarski w Tatrach Wysokich

dodano: 2019-09-03 20:02 | aktualizacja: 2019-10-16 12:56
autor: Anita Kaźmierska | źródło: podroze.satkurier.pl

Zielony Staw Pomysł na spacer nad Zielony Staw Kieżmarski, znajdujący się w słowackich Tatrach Wysokich, zrodził się w mojej głowie dosłownie w ostatniej chwili. Chciałam w ten sposób urozmaicić powrót z kilkudniowego pobytu na Słowacji. Trasa wydawała się dość krótka, łatwa i atrakcyjna pod względem roztaczających się z niej widoków. Jak się później okazało, nie mogłam trafić lepiej - w głowie pozostały piękne wspomnienia, a na dysku twardym ponad jeden gigabajt pamiątkowych fotografii, których częścią się z Wami podzielę.

Zielony Staw - Czarny Szczyt, Kołowy Szczyt, Jastrzębia Turnia, Kozia Turnia, schronisko


Prosimy o wyłączenie blokowania reklam i odświeżenie strony.
Zielony Staw (Zelené pleso) jest jeziorem polodowcowym, a dokładniej morenowym, położonym na wysokości 1545 m n.p.m. w słowackich Tatrach Wysokich. Jego powierzchnia wynosi 1,786 ha, a głębokość sięga 4,5 m. Na północno-wschodnim brzegu jeziora stoi schronisko nad Zielonym Stawem (Chata pri Zelenom plese). Z jeziora wypływa Zielony Potok Kieżmarski (Zelený potok), będący dopływem Białej Wody Kieżmarskiej (Kežmarská Biela voda).
 
Schronisko nad Zielonym Stawem

Nad kotliną Zielonego Stawu górują z trzech stron strome zbocza następujących szczytów: Koziej Turni (Kozí štít) od północy, Jastrzębiej Turni (Jastrabia veža) od zachodu i Małego Kieżmarskiego Szczytu (Malý Kežmarský štít) od południa. Żaden z nich nie jest dostępny dla turystów.

Jastrzębia Turnia (2137 m n.p.m.) to skalisty, ostry szczyt przypominający kształtem basztę. Majestatycznie wznosi się nad Zielonym Stawem, stanowiąc piękne tło dla fotografii nie tylko jeziora, ale także schroniska. Turnia jest dostępna tylko dla taterników - znajduje się na niej wiele trudnych dróg wspinaczkowych.
 
Schronisko nad Zielonym Stawem - w tle od lewej: Baranie Rogi, Czarny Szczyt, Kołowy Szczyt i Jastrzębia Turnia

Z jeziorem związanych jest kilka baśni i legend. Jedna z nich mówi o tragicznej historii pewnego młodzieńca, który na ślubny prezent obiecał wybrance serca karbunkuł (rubin) ze szczytu Jastrzębiej Turni. Jednak gdy po karkołomnej wspinaczce młody człowiek chwycił w dłoń tę drogocenną zdobycz, z niebios zesłany został na niego grom i oblubieniec razem z klejnotem, który rozpadł się na tysiące kryształków, runął do jeziora. Spotkała go kara za to, że chciał wyrwać tętniące życiem, krwistoczerwone serce gór. Co ciekawe Jastrzębia Turnia po dziś dzień nazywana jest przez Węgrów Karbunkulus-torony, co rzecz jasna ma związek z dawnymi podaniami o karbunkule.
 
Od lewej: Durny Szczyt, Mały Durny Szczyt, Spiska Grzęda, Baranie Rogi, Czarny Szczyt, Kołowy Szczyt i Jastrzębia Turnia. Fotografia wykonana przy użyciu szerokokątnego obiektywu

Schronisko nad Zielonym Stawem, położone na wysokości 1551 m n.p.m., jest czynne przez cały rok. Oferuje 56 miejsc noclegowych oraz szeroki wybór potraw i napojów. Pierwszym w tym regionie obiektem o przeznaczeniu turystycznym było znajdujące się w pobliskiej Dolinie Przednich Koperszadów jednoizbowe Schronisko Idziego (Egidova chata), oddane do użytku w 1876 roku. Zostało ono nazwane na cześć jednego z założycieli Węgierskiego Towarzystwa Karpackiego - był nim Egyed Berzeviczy (Egid Berzevici). To schronisko zostało w 1880 roku przeniesione na północny brzeg Zielonego Stawu do nowego, dwuizbowego obiektu, ale już w 1883 roku został on poważnie uszkodzony przez burzę. Zdecydowano wówczas o budowie nowego schroniska, tym razem na południowym brzegu jeziora. Przez trzy lata od wzniesienia w 1887 roku funkcjonowało ono bez przeszkód, jednak w 1890 roku zostało całkiem strawione przez pożary.

W 1897 roku ukończono budowę domku stojącego na północnym brzegu jeziora i oficjalnie go otwarto. To trzyizbowe schronisko, z kuchnią, restauracją i werandą, jak się później okazało w docelowym już miejscu, zostało nazwane Schronisko Fryderyka (Fridrichova chata) na cześć fundatora, arcyksięcia Fryderyka Habsburga. Po upadku monarchii, do 1950 roku nazywano je Schroniskiem nad Zielonym Stawem (Chata pri Zelenom plese), a następnie do 1992 roku Schroniskiem Brnčala (Brnčalova chata, od nazwiska słowackiego taternika i nauczyciela Alberta Brnčala), by ostatecznie powrócić do poprzedniej nazwy. Na przestrzeni lat schronisko było wielokrotnie remontowane i rozbudowywane.
 
Schronisko nad Zielonym Stawem z Kozią Turnią w tle (szerokokątny obiektyw)

Warto jeszcze dodać, że równolegle do budowy Fridrichovej chaty, w latach 1894-95 poprowadzono w dolinie drogę o szerokości 2 m, a powierzchnia jeziora uległa powiększeniu o jedną trzecią w wyniku umieszczenia przy wypływającym potoku niewielkiej zapory.

Poniżej zamieszczam skany kilku widokówek przedstawiających Zielony Staw i schronisko. Dwie pierwsze zostały wydane najpóźniej w 1901 roku, gdyż zostały ostemplowane odpowiednio 2 i 18 marca 1901 roku. Kolejne dwie pocztówki, już koloryzowane, pochodzą sprzed 1905 roku. Następnie perełka - fotografia przedstawiająca schronisko od góry w 1939 roku. Oczywiście takich widokówek i zdjęć sprzed lat są dziesiątki - warto poszperać w internecie, szczególnie na węgierskich stronach, w celu odnalezienia ich skanów.










 
Ta fotografia schroniska pochodzi z 1933 roku (źródło: Wikimedia Commons)

Zielony Staw był również tematem kilku obrazów znanego węgierskiego artysty, którego prace można dziś podziwiać w Muzeum Narodowym w Budapeszcie. Károly Telepy żył w latach 1828-1906. Jedno z jego dzieł zostało zaprezentowane na łamach tygodnika Vasárnapi Ujság (Gazeta Niedzielna) - w numerze z 1907 roku, a więc wydanym już po śmierci artysty.
 
Fragment skanu tygodnika „Vasárnapi Ujság” przedstawiający Zielony Staw (autor: Károly Telepy)

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.




Więcej z kategorii Europa


reklama